Lastiklere Nitrojen Uygulaması

mtutun

Üstad
Mesajlar
1,897
Konum
Bakırköy
Araç Markası
2018 Subaru Levorg
Bu konu piyasada biraz tartışılır ve genellikle de yanlış bilinenler vardır. Merak edenler için biraz fırından bilgi paylaşmak istedim.

Nitrojen gazı (N) aslında soluduğumuz hava içerisinde doğal olarak bulunan (yaklaşık %79) bir gazdır. Türkçemizde Azot olarak adlandırıyoruz.

Yani Lastiklerinize nitrojen basma terimi aslında çok doğru bir söylem değil. Lastiklerimize zaten normal hava basınca Nitrojen de basmış oluyoruz.

Gerçekte kullanılması gereken tabir; 'Nitrojen yüzdesini arttırmak' veya 'Nitrojene saflaştırmak' gibi şeyler olmalı.

Hiçbir zaman lastiklere %100 Nitrojen oranını göndermek mümkün değildir. İçinde mutlaka bir miktar su, oksijen vb. gaz/sıvı bileşenler kalır. Eskiden nitrojen uygulaması tüpten yapılırdı. Yani oksijen tüpü gibi... Bunun sıkıntısı; doldurma maliyetinin yüksekliği ve bekleyen tüp diplerinde suyun oluşmasıydı. Tüpten nitrojen basma esnasında tüp içinde oluşan devinim, bu suyun da yoğun oranda lastiğe gitmesine sebep olabiliyordu.

İşte bu sebeplerle daha sonra piyasaya Nitrojen jeneratörleri çıktı. Bunların kullanımları çok pratik, ucuz ve bitti derdi olmadan sonsuz bir kaynaktan besleniyorlar. Yani çevrenizdeki havadan! Her serviste mevcut olan bir basınçlı hava kompresörüne bağlıyorsunuz. Burada gelen hava bu jeneratör tarafından süzülerek önce neminden arındırılıyor, sonra da Azot'a yani Nitrojene saflaştırılarak lastiğe gönderiliyor.

Peki neden Nitrojeni daha saf haliyle kullanmak? Aslında bu konu ilk olarak havacılık sanayinde, uçak lastiklerinde gündeme geldi. Hem uçak lastiklerinin ömrünü uzatmak, hem de ilk pist ile temas anında oluşan aşırı ısınmayı azaltarak, bu çok kritik anda patlamaları asgariye indirebilmek ve emniyeti yükseltmek için.

Daha sonra da öncelikle ağır vasıtalara yayıldı ve hatta bazı ülkelerde ağır vasıtalarda zorunlu hale geldi. Kamyonlar, çekiciler ve otobüsler gibi...

En son ise binek otomobillerde uygulanmaları görüldü. Gerçi yarış otomobilleri, F1, ralliler de zaten uzun süredir kullanılıyordu.

Peki nasıl Nitrojen daha fazla ömür ve emniyet sağlar? Arkası yarın...
 

mtutun

Üstad
Mesajlar
1,897
Konum
Bakırköy
Araç Markası
2018 Subaru Levorg
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #4
Lastiklerimiz her çukurda, her tümsekte çok ciddi darbe alır ve esnerler. Bu esneme sırasında lastiğin topuk kısmı ile jant arası zaman zaman çok küçük, mikron seviyesinde çok kısa süreyle aralanabilir. Doğal olarak da bir miktar hava sürekli kaybolur. Ayrıca bu kayıpların bir kısmı sübaplardan da meydana gelebilir.

Azot'un moleküler yapısı oksijenden daha iri taneciklidir. Bu sebeple lastik/jant arası ve sübaplardan kayıpları daha azdır.

Oksijen daha kolay ısınan agresif bir gazdır. Lastikler de ise ısındıkça fren performansı, yol tutuş azalır ve lastik daha çok yıpranmaya başlar. Bu sebeple özellikle performanslı veya uzun otoban sürüşlerinde lastik ısısı ne kadar düşük tutulabilirse, hem lastik ömrü artar, hem emniyet.

Azot oksijene göre daha zor ısınan bir gazdır, lastik ısı kontrolü daha yüksektir.

Oksijen doymamış ve agresif bir gazdır. Bu sebeple lastik karkasındaki moleküller ile zamanla bileşikler oluşturarak, lastik yapısını zayıflatma konusunda katkıda bulunur.

Azot ise doygun ve statik bir gaz bu sebeple bu tip reaksiyonlara girme olayı yok.
 

mtutun

Üstad
Mesajlar
1,897
Konum
Bakırköy
Araç Markası
2018 Subaru Levorg
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #6
Peki her nitrojen uygulaması bize bu yararları sağlar mı?

Hayır!

Lastiklere nitrojen uygulanmasının faydalarını, hissedilebilir şekilde görmek için, lastik içindeki havadaki N oranının %95 üstünde olması gerekiyor. (%93 diyen de var) Zaten standart havada %79 var. Bizim bunu %93, bence %95 üzerine çıkarmamız lazım.

Peki niye hayır dedim? Çünkü Nitrojen jeneratörlerinin bir saflaştırma kapasitesi var. Normal kompresör ile hava basma süratinde tam olarak işlerini yapamıyorlar. Nitrojeni bu jeneratörlerle basma olayında havayı yavaş bir debide basmak gerekiyor. Ve hatta sonrasında da Azot ölçer ile yüzde ölçümü yapılarak, eğer istenilen oranda değilse, tekrar boşaltıp, tekrar basmak gerekiyor.

Tabi bizim vatandaş bu konulara hakim olmadığından, genellikle usta aynı kompresör hızı ile basıyor. Yeşil kapağı da taktı mı, iş tamam. Vatandaş yeşil kapağın psikolojisi ile devam ediyor.

Bu konunun iddiasını çok büyük bir lastik bayisi ile yapmıştık. Benim lastiklere Nitrojen dolduruldu. Ben de şapkamdan çıkardığım Azot ölçer ile ölçtüm. Cihazı görünce çok şaşırdılar, çünkü böyle bir şey olduğunu bilmiyorlardı.

Ölçüm sonucu Azot yüzdesi %83 çıktı. Yani Azot yüzdesini yaklaşık %4 arttırmışlar. Bunun pratikte hiç bir faydası yoktur...
 

mtutun

Üstad
Mesajlar
1,897
Konum
Bakırköy
Araç Markası
2018 Subaru Levorg
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #7
Vardır, sesi azaltmak yönünde. Çünkü lastik Azot'un daha iri moleküler yapısı sayesinde daha elastik bir tavır sergiliyor. Ama insan kulağı bu farkı algılayabilir mi? Yoksa psikolojik olarak mı öyle hisseder? burası tartışmalı... Düşürülen ses miktarı 1 db falan değil çünkü...

Abi peki bunun -nitrojen doldurulmuş lastiğin- yol sesine etkisi var mıdır?
 

mtutun

Üstad
Mesajlar
1,897
Konum
Bakırköy
Araç Markası
2018 Subaru Levorg
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #8
Bizim şirkette teknik servisin kompresörü var ve bir ara showroom'da Nitromatik cihazımız da vardı, İlhan.

Biz bile 3 sefer boşalt, doldur yapmadan %95'lere çıkamıyorduk. Ama bir kere çıkınca sorun olmuyor. Eksildiğinde lastik basıncı, az bir şey daha veriyorsun jeneratörden devam...

İlk ayarlama biraz problem oluyor...

İlhan' Alıntı:
Karşı tarafın surat ifadesi, bir an için gözümün önüne geldi. :D
 

mtutun

Üstad
Mesajlar
1,897
Konum
Bakırköy
Araç Markası
2018 Subaru Levorg
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #9
Bu arada önemli bir detayı belirteyim. Nitrojen uygulaması lastik basınç kayıplarınız azaltabilir ama yok edemez. Bu sebeple aracın en önemli güvenlik elemanlarından olan lastiklerin basınçlarını sürekli kontrol etmelisiniz. Nitrojenli veya değil, hiç önemi yok...
 

mtutun

Üstad
Mesajlar
1,897
Konum
Bakırköy
Araç Markası
2018 Subaru Levorg
  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan
  • #10
Hayır. Çünkü o cihazların bir kısmı lastik basıncı ölçerek çalışıyor. Biz gaz yüzdesini değiştiriyoruz, basınç bundan tamamen farklı bir şey. Mazda'da ki gibi sistemler ise lastik devirlerinin birbirine farkını ölçerek, yani lastik içinden bihaber çalışıyor...

Yani her ikisinde de fark etmez.

İlhan' Alıntı:
Abi peki bu lastik basınç özelliğine sahip araçlarda. Notrojen basımı sonrası, bir karmaşıklığa yol açıyor mu ?
 
Üst Alt